Nieuwsbericht toevoegen Overdenking toevoegen Agenda-item toevoegen

Henk van Zonneveld | Goldbergvariaties van J.S. Bach

De indeling van de Goldbergvariaties (gecomponeerd ca. 1740) wordt enerzijds bepaald door Bach’s rangschikking van de negen Canons, telkens als laatste van elke groep van drie en natuurlijk door de plaatsing van de Ouverture als opening van het 2e deel, anderzijds (bij deze uitvoering) door de vele registratiemogelijkheden op het orgel. Het omdraaien van de partijen in Aria, Variaties 13 en 25 en Aria da capo bleek zeer geschikt voor de typisch Franse tierce-en-taille-vorm.

De begeleidende stemmen hebben hier steeds een zeer ondergeschikte rol. Deze oases van rust herinneren zo aan de (volgens de legende) oorspronkelijke bedoeling van de Goldbergvariaties, namelijk nachtelijke verpozingsmuziek voor een slapeloze vorst. Als contrast met de vele gedetailleerde virtuoze variaties worden de nummers 4, 10, 16, 22, 29 en 30 met herhalingen gespeeld in diverse plenum-registraties. Zo ontstaan er 5 forte-pilaren binnen het bouwwerk van de 32 onderdelen. Waar Bach één klavier voorschrijft bij uitvoering op een klavecimbel heb ik de partijen over twee klavieren en soms pedaal verdeeld, waardoor het verloop van de twee of drie stemmen veel beter is te horen.

Naar het overzicht