Thuiskomen in de kapel in Oud Verlaat
Oud Verlaat is een buurtschap in de gemeente Zuidplas en ligt ten noordoosten van Rotterdam tussen de rivier de Rotte en de Zevenhuizerplas, en wordt omsloten door Bergschenhoek, het buurtschap “Vijfhuizen”, het dorp Zevenhuizen en de wijken Nesselande, Zevenkamp en Ommoord (Rotterdam). Vroeger werd Oud Verlaat ook wel Zwanlasche verlaat genoemd, maar na de bouw van een “nieuw” verlaat in 1753 bij Zevenhuizen (deze sluis is er overigens ook nog steeds; de sluis bij de jachthaven die de Rotteband met de Hennipsloot verbindt) is de naam van het dorp Zwanlasche verlaat in Oud Verlaat veranderd.
In Oud Verlaat zijn onder andere een basisschool (CBS ‘De Nessevliet’) een multifunctioneel centrum ‘De Vierkap’, een aantal horecagelegenheden en de Hervormde kapel aan de Vlietkade te vinden. Veel bewoners van Oud Verlaat hebben binding met de kapel, en het is ook een dorp met een heel eigen karakter. De functie van kerk als religieus centrum, maar vooral ook als ethisch centrum ofwel hart van de gemeenschap is in Oud Verlaat goed te herkennen. Mede daarom is het ook heel erg jammer dat de kerkdiensten vanwege de maatregelen rondom het coronavirus tijdelijk niet in de kapel zelf kunnen worden gehouden. Het is bijzonder om te horen hoe ieder zich daar zijn/haar weg in de digitale wereld vindt en op ondanks de hoge leeftijd steeds meer wegwijs wordt met internet. Zo kijken gemeenteleden thuis een kerkdienst op de computer en onderhouden nu de maatregelen rondom het coronavirus hen ertoe dwingt ook hun contacten via Skype en Facetime met de (klein) kinderen, familie en vrienden.
In dit artikel gaan we in gesprek met Jannie Reijm (kosteres kapel Oud Verlaat) en Henk Heuvelman (ouderling wijk Oud Verlaat) over de kapel, het onderhoud en het bijzondere karakter van deze gemeenschap. De Hervormde Kapel zelf is in 1906 in gebruik genomen. De kapel is herbouwd uit de onderdelen van een oude remise van de paardentram in Rotterdam. Tussen 1879 en 1904 reed de paardentram in Rotterdam. Maar na die tijd is de paardentram vervangen voor stoomtram en later de elektrische tram. Sommige gemeenteleden in Oud Verlaat herinneren zich nog dat hun vaders zelf deze paardentramremise hebben versleept naar Oud Verlaat en daar de kapel hebben opgebouwd. De gemeenschap in Oud Verlaat was vroeger een zelfstandige evangelische vereniging die wel (kerkelijk) binding had met Zevenhuizen, maar alles zelf regelden voor de kapel. Maar nu is de kapel meer onder de hoede van de kerkenraad in Zevenhuizen, omdat de leeftijd van de gemeenteleden het steeds lastiger maakt om alles nog zelf te kunnen blijven regelen. Afgelopen jaar was de oudejaarscollecte bestemd voor groot onderhoud aan de kapel.
De kapel is gerenoveerd, het lekkende dak is vervangen voor een nieuw dak en de kapel is aan de binnen- en de buitenkant geschilderd. Hierbij is geprobeerd om alles zo authentiek mogelijk te houden. We zoeken Jannie Reijm op. In Oud Verlaat woont ze in hetzelfde huis woont waar 81 jaar geleden haar wieg stond. In haar jeugd kwam ze al in de kapel. Het liefst zat ze dan boven. Samen met haar man Leen kregen ze vier kinderen. In 1995 begon haar man Leen Reijm als koster van de kapel in Oud Verlaat. Hij ging met de VUT en had nu wel wat meer tijd om zich te kunnen inzetten voor de kerk. Handig met een achtergrond als timmerman. Samen begonnen ze aan deze taak. Ruim 25 jaar later is Janny Reijm nog altijd koster. Ze heeft dit na het overlijden van haar man overgenomen. “Je kan altijd nog stoppen” zei hij. ‘Achteraf is dit goed geweest, vertelt ze want als koster is er altijd wel wat te doen. In 2000 werd de kapel een onderdeel van hervormd Zevenhuizen. Dit kwam mede door de vergrijzing van de inwoners van Oud Verlaat. In 2004 liep de kerkgang gelukkig weer wat op. Ze maakte samen met anderen voor het 100 jarig bestaan van de kapel (2006) een mooi boekje met de verschillende gebeurtenissen door de jaren heen. De lach verschijnt op haar gezicht als ze mij vertelt dat haar man in de begin jaren als koster een opname maakte van de eredienst en deze dan thuis bij mensen afspeelde. Net zoals de handgeschreven briefjes die haar werden ingeleverd voor in de kerkklanken. In de kapel zijn baby’s gedoopt, mensen getrouwd en ook waren er begrafenissen. Nu in deze tijd is het wel wat stil. Er moet natuurlijk wel het een en ander gedaan worden maar nu de kapel op zondag haar deuren gesloten houdt zijn er wat taken weggevallen. De voorleesochtendenwaren wel fijn.
We konden wat doen voor de gemeenteleden die toch wel wat eenzaam waren. Nu is de angst en eenzaamheid weer wat wegebt, mensen durven weer ergens heen. Haar vrijwilligerswerk van de ouderensoos ging ook gewoon door. Mensen bellen of een kaartje sturen. Het is goed om contact te houden. ‘Alleen heb ik het nooit gedaan. Ik hoef maar wat te vragen en anderen kwamen helpen.’ Het gaat allemaal nog goed maar je zou het zo graag willen overdragen aan de jongere – het liefst- Oud Verlaat generatie. Door de gesloten deuren van de kapel rijst soms de vraag komen de mensen wel terug? Wat als het door ziekte of andere situaties niet meer mogelijk is. Mevrouw vervolgt - de koffieochtenden zijn wel weer begonnen. Het is fijn om weer onder de mensen te zijn. De kapel heeft een belangrijke plek in haar leven ingenomen: ‘Het is een beetje mijn huis geworden’’ lacht ze.
Bron: Kerkblad Hervormd Zevenhuizen.