Ds. Hoekstra ‘bruid of getuige’
Op zondag, 12 december jl., ging ambulant predikant Hoekstra voor in de Ringvaartkerk in Nieuwerkerk a/d IJssel en sprak op de 3de advents zondag over Micha 6:1-8 en Mattheus 11:2-11.
Het leven van Johannes de Doper lijkt wel iets tragisch te hebben. Al voor zijn geboorte is Johannes geróepen door God. Een éngel kondigt zijn geboorte aan. Zijn vader moet er langere tijd het zwijgen toe doen. Johannes groeit - vanwege zijn missie - in de woestijn op. Hij moet het huiselijk geluk missen. Dan glóórt zijn profetische ster misschien twee jaar aan het firmament en verbleekt daarna heel snel in het licht van de opkomende zon - 'de zonne der gerechtigheid' - Jezus Christus. Johannes de Doper was... de vóorloper.
Zou Johannes het zo ervaren hebben? Zoals ik het net schetste? Hoe dan ook: het is een heel begrijpelijk gevoel. In ieder geval sturen Johannes' leerlingen ook aan op een dergelijke reactie: "Johannes", zeggen zijn leerlingen, "die Jezus, die bij jou was, van wie jij getuigd hebt, kijk, Hij doopt ook en ze gaan allemaal naar Hém toe!"
Johannes was een spreker van formaat. Een formidabel prediker. Als hij sprak, dan hoorde je een proféet! Je ziet hem staan: ruig uiterlijk, ruige kleren - een man, die burgerlijkheid afgezworen heeft. Zijn ógen spuwen vuur, als hij het ónrecht in de maatschappij aan de kaak stelt. Onder zijn woorden móeten de meeste mensen wel tot inkeer komen. Anderen verafschuwen hem. Maar De Doper laat niemand koud! In stilte hopen de meeste mensen op zúlke leiders. En Johannes de Doper gaat zelfs voor macht niet opzij. Hij is een man uit een stuk en mensen herkénnen dat.
"Johannes, die Jezus, die bij jou was, van wie jij getuigd hebt, kijk, Hij doopt ook en ze gaan nu allemaal naar Hém toe!" "Johannes, dit is je levenswerk! Dit kun je toch niet over je kant laten gaan?!" En de verleiding is vast groot voor Johannes om mee te gaan in dat gevoel. Maar het tekent de echte grootheid van deze profeet, dat hij het niet doet! Misschien is het óok vrucht van die jarenlange training. Zijn hele opvoeding was gericht op zijn profeten-taak. Zijn leven in de woestijn - met alle soberheid en eenvoud. Johannes is een man van de woestijn.
De woestijn is in de Bijbel de plaats waar het er op aankomt. Waar je God en de duivel ontmoet. De plaats waar je vooral ook jezélf tegenkomt! Zó is Johannes voorbereid op zijn taak. Johannes lijkt in ieder geval vrij van ijdelheid, van jaloezie en vrij van de behoefte van zelfhandhaving.
Wordt Johannes de Doper daarmee een heilige....? Ja, Johannes de Doper is een heilige. Niet in de zin van de Middeleeuwse kerk. Maar in de oorspronkelijk betekenis van het woord: 'heilig', heilig – dat is is 'apart gezet'. Van voor zijn geboorte is Johannes de Doper apart gezet. Apart voor Gods werk. Hij zal een nieuwe inzet maken - hij zal de kómst van de Messias voorbereiden!
Maar vooral is Johannes heilig, omdat hij niet toegeeft aan de verleidingen: "Nee, vrienden, Hij moet groter worden, ik minder."Als je begin 30 bent - je héle leven heb je ingericht om de Eeuwige te dienen. Je boodschap slaat aan. En dán beseffen dat je carrière eróp zit! Ergens heeft het iets tragisch, het is dramatiek.
Johannes is het voorbeeld van een mens voor wie het leven zin heeft. Voor wie het leven zin blijft houden, óók als hij zelf op de achtergrond komt te staan. Of zelfs ten óndergaat - korte tijd later.
Johannes is een héilige. Hij is gróot genoeg om van zichzelf áf te wijzen naar Jezus toe. Enkele leerlingen van hem zullen zich - met Johannes' steun - bij Jezus aansluiten en tot de kern van de apostel-kring gaan horen. Is Johannes de Doper nog steeds een tragisch figuur?
Een betere vraag: Zou Johannes zo gezien willen worden? Akkoord, Johannes heeft zijn momenten van twijfel. In de gevangenis zal hij later aan Jezus vragen: "Ben jij het die wij verwachten? "Maar nee, Johannes wil niet als tragisch beschouwd worden. Hij getuigt ervan dat hij de vóorloper is. Hij wijst al naar Jezus. "Die de bruid heeft is de bruidegom; maar de vriend van de bruidegom, die erbij staat en naar hem luistert, verblijdt zich met blijdschap over de stem van de bruidegom."
Johannes is de getuige. De beste vriend van de bruidegom. De ceremóniemeester. En de getuige is blij voor de bruidegom, want die krijgt zijn bruid. En de getuige is blij met de bruidegom.
In de Bijbel is dat heel gewone beeldspraak. In het Oude Testament - TeNaCH - is Gód vaak de bruidegom en Israël de bruid. Die bruid mag daarin dan ook geen overspel bedrijven met afgoden. De Eeuwige is zó een jaloers God. En zó zal de Messias Zijn bruid krijgen - een volk voor Hem. En Johánnes is blij met de bruidegom. Johannes is blij voor de brúid!
Mag ik de lijn dóortrekken? Naar ons toe - als Gemeente van de Heer? De Gemeente van Jezus Christus is in dit beeld Zijn brúid. Daar verheugt de Doper zich om!
Maar de Gemeente is tegelijk de getuige - net als Johannes de Doper. Als gemeente hebben we telkens de taak om op de Heer van de kerk te wijzen. Wees getúigen in deze wereld - in wóord en in dáad. God heeft immers de wereld op het oog! Het gaat er om dat wij het leven vinden.
Johannes is een getuige, die het ons op zijn wijze vóorgeleefd heeft. Hij raakte niet verbitterd, maar hij zag wegen, die nog veel verder gingen.
De Doper was een Profeet in zijn getuigenis naar ánderen toe. Hij wist heel veel mensen tot ómmekeer te brengen. Tot dóorbraken in hun persoonlijk leven. Maar Johannes wist ook voor zichzelf verder te kijken dan ja, zelfs over zijn eigen leven heen. Een man waar je diepe bewondering voor kunt hebben.
Gemeente van onze Heer. Advent is de tijd van de verwachting. Blijde verwachting! Maria is in blijde verwachting van het kind van de belofte. Maar daar achter zit de diepe hoop en verwachting van een wereld! Een wereld snakt en hoopt! Waarnaar? Ach, mensen weten het niet. We benoemen het vaak als `geluk' of `vrede'. Johannes preekt waar het werkelijk om gaat: De komst van de Messias - Hij zal de weg naar God openleggen! Dwárs door de woestijn van het bestaan!
Gemeente van de Heer. De kerk bestaat in deze wereld uiteindelijk maar om één enkele reden: Deze zelfde boodschap in de wereld uit te dragen: De Messias komt - het is Advent! In deze wereld moet Gods liefde zichtbaar worden! En dan loopt het niet verkeerd af. Nee, dan breekt de vrede uit. Dan zal God zelf ons Ieren. Dan zal Messias Jezus ons Leiden!
Vandaag is de gemeente van de Heer - samen met de gelovigen uit Israel - getuige van de hoop! Wij verkondigen met Johannes de Doper. `Mensen wordt wakker! Hoop op God! Straks komt de Messias en Hij zal dopen - met water; met het vuur van Zijn Geest!'
Samen zijn wij verantwoordelijk. Iedere gelovige staat zo in het profetisch ambt. Allemaal wijzen wij naar Hem - naar de Messias van Israël en de Heer van Zijn kerk.
En zo mogen we aan de ene kant genieten van het bruid zijn. Genieten van gemeente-zijn. Genieten van de zórg die we ervaren. En aan de ándere kant staan we allen in dat ene ambt van gelóvige: als getuigen in deze wereld!
Gemeente, laten we ons gezegend weten door de Heer van Zijn kerk. Laten wij - in een tijd waar mensen hunkeren naar vrede en geluk - laten we getuigen en profeteren van Zijn toekomst, waarbij wij zo nu en dan moeten leren profetische vergezichten te zien. Gezichten die onszelf misschien overstijgen. Dat de Heer ons liefde, wijsheid en doorzettingsvermogen geeft.