Ds. Ruben Schep ‘de mens is niet los van de aarde’
Ds. Schep is predikant in de Oosterkerk in Capelle a/d IJssel in de wijk Oostgaarde. Hij schreef onderstaande overweging op de website van de protestantse kerk in Capelle.
Pasgeleden werd ds. Rozemarijn van ‘t Einde gearresteerd in het hoofdkantoor van pensioenfonds ABP. Ze was daar met andere activisten om het fonds te bewegen niet langer te investeren in fossiele brandstoffen. Rozemarijn zong na haar arrestatie een lied van schrijvers voor gerechtigheid: Maak ons hart onrustig, Heer.
Het is opmerkelijk: een dominee die als klimaatactivist wordt gearresteerd. Het doet je toch afvragen hoe ze hier zo bij kwam? Bij geloof en de omgang met de aarde kun je bijvoorbeeld Genesis 1:28 citeren, waar aan de mens gezag wordt gegeven over al wat leeft. We lezen echter meestal niet door naar het volgende vers, waar de mens wel planten en vruchten als eten krijgt, maar bijvoorbeeld vlees niet wordt genoemd als voedsel voor de mens. Ook praten we zelden over hoe we dat gezag dienen te gebruiken. Het heeft er in ieder geval door de eeuwen heen vaak voor gezorgd dat de mens zich los is gaan zien van de aarde en al wat daar op leeft. Niet de mens als onderdeel van, maar tegenover de schepping.
In Hebreeën 4 zet de schrijver gelovigen aan tot volharding in geloof. De schrijver verwijst naar twee andere tijden: de schepping en de tijd dat Israël door de woestijn trok. In beide tijden was er rust. In Genesis op de zevende dag. Nadat God chaos teniet heeft gedaan en er een leefbare aarde is ontstaan, kijkt hij op de Sabbat terug en rust. Die rust wordt Israël voorgehouden als ze eenmaal in het beloofde land zullen wonen en zich houden aan de Tora. Als er een rechtvaardige maatschappij ontstaat. Waar eenieder onder een vijgenboom kan zitten en er ruimte is voor de vreemdeling, de weduwe en de wees. Als er ieder zevende jaar een Sabbatsjaar is en ieder vijftigste jaar een jubeljaar. De bedoeling was dat land steeds weer werd herverdeeld, schulden werden kwijtgescholden en de natuur haar rust kreeg door even geen gewassen te verbouwen. In die jaren kon Israël terugkijken en rusten als God op de zevende dag.
Dit is een andere rust is dan een vakantie om de drukte te ontvluchten, of mindfulness om aan stress te ontsnappen. Dit is bezielde rust. Een sabbatsrust, na al het goede werk dat is gedaan. En met jou krijgt ook de aarde en al wat er op leeft rust. Het is rusten in God, met dankbaarheid naar de Schepper van al het leven, dankbaarheid om de genade.
Hebreeën houdt ons voor dat die rust ook voor ons mogelijk is. Als we volhouden, volharden. Dat valt niet mee. Een onrustig hart, het is vaak gemakkelijker het te sussen. Volharden tegenover verharden.
Dat vraagt dat we anders tegen de schepping aan gaan kijken dan we doorgaans doen. Niet de mens tegenover, maar als onderdeel van de aarde. Zodat we omwille van die aarde in kunnen leveren van wat we zouden kunnen doen, gebruiken, bezitten. Omdat wij als geen ander toch ook zouden moeten weten dat het paradijs nog niet hier is, zolang de aarde gebukt gaat onder onze levensstijl. Laten we dan als ons hart onrustig wordt, niet verharden, maar zeggen: vandaag is de dag.