Joukje van der Kaaden 'meditatie ruimte voor God'
Joukje van der Kaaden is verbonden aan de protestantse kerk in Capelle a/d IJssel en zij schreef onderstaande overweging.
Bij mediteren denk ik vaak aan iemand die in lotushouding in een staat van gelukzaligheid verkeert. In exotische oorden, ver weg van de alledaagsheid. Maar moeten we het wel zo ver zoeken? Is het niet gewoon hier te vinden, thuis, in de kerk, in de stilte om je heen.
Bestaat er zoiets als christelijke meditatie? Vanaf de vierde eeuw is binnen het jodendom en christendom het reciteren van teksten bekend. Het Latijnse woord meditatio, afgeleid van het werkwoord meditari betekent overdenken, nadenken.
Bij christelijke meditatie is stilte een belangrijke manier om tot nadenken en tot God te komen. Hier wordt met meditatie meestal contemplatie bedoeld, waarbij het onderwerp van contemplatie, een bijbelse of spirituele tekst kan zijn. Contemplatie is: beschouwen, rustig kijken, afstand nemen van alles wat er door je heen gaat en stilstaan bij wat belangrijk is. Het is ook een uitnodiging om alles weg te leggen en ruimte te maken voor God. We zoeken de stilte om ons te richten op de aanwezigheid van God. Ook een gebedswoord kan ons tot stilte brengen zoals het ‘Onze Vader’. Het contemplatief lezen van de Bijbel noemt men de Lectio Divina (Goddelijke lezing). Deze meditatieve manier van lezen vraagt: ‘wat doet de tekst met je’. In psalm 1 en psalm 119 staan aansporingen om de wet van de Heer te overdenken.
Meditatie is in de westerse traditie ook peinzen over iets, zoals Descartes zijn werken ook meditaties noemde: dieper doordenken over fundamentele vragen of problemen. In veel religies komt meditatie voor als spirituele oefening. Mediteren helpt je om rustig te worden en in het nu te leven, vooral in onze drukke, hectische wereld. Je stelt je open voor God en maakt dat je je leven in een groter perspectief kunt zien. Er zijn ook apps om je met mediteren te helpen, zoals Bidden Onderweg, Reflect, Whispers from God en Christ Meditation. Ook is het fijn om een bijbelapp op je telefoon te hebben.
Er staan veel meditatieve liederen in Liederen uit Taizé. Ze zijn eenvoudig en vormen gezongen gebeden; uitdrukkingen van het zoeken naar God. Korte liederen, meerdere keren herhaald, geven uitdrukking aan het meditatieve karakter. In slechts enkele woorden wordt een fundamentele werkelijkheid uitgedrukt, die men gemakkelijk kan begrijpen. Als deze woorden steeds worden herhaald, dringen zij langzaam door tot de hele persoon. Meditatieve liederen stellen ons open om naar God te luisteren.
Niets opent de deuren van het vertrouwen in God beter dan samen te zingen. Dan wordt ‘de vreugde van de hemel op aarde’ ervaren. Meditatieve liederen ondersteunen ook het persoonlijk gebed. Zij bouwen langzamerhand een eenheid op van de persoon en God en zij kunnen het werk, de gesprekken en de rust ondersteunen; zij verbinden gebed en dagelijks leven. Zelfs buiten ons weten om zetten zij in ons een gebed voort, in de stilte van ons hart.
In de Taizé-diensten wordt vaak het lied gezongen ‘Als alles duister is, ontsteek dan een lichtend vuur dat nooit meer dooft, vuur dat nooit meer dooft’ (lied 598). Laten we voor elkaar lichtende vuurtjes blijven ontsteken, als troost en als teken van vertrouwen en verbondenheid.